Giải Thích Về Relay Chốt, Relay Lockout, Relay Set-Reset Trong Hệ Thống Điện

Giải Thích Về Relay Chốt, Relay Lockout, Relay Set-Reset Trong Hệ Thống Điện

Trong hệ thống bảo vệ và điều khiển điện, các loại relay chốt (latching relay), relay lockout, relay set-reset đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát trạng thái của thiết bị. Dưới đây là phân tích chi tiết về từng loại:

1. Relay Chốt (Latching Relay)

Định nghĩa

Relay chốt là loại relay duy trì trạng thái đóng hoặc mở ngay cả khi tín hiệu điều khiển bị mất. Nó chỉ thay đổi trạng thái khi có tín hiệu điều khiển mới tác động.

Nguyên lý hoạt động

Khi cuộn dây relay được kích hoạt, tiếp điểm giữ nguyên trạng thái ngay cả khi nguồn cấp bị mất. Để thay đổi trạng thái relay, cần có một tín hiệu điều khiển khác tác động vào.

Ứng dụng

✔ Dùng trong hệ thống bảo vệ và điều khiển, đặc biệt trong bộ nhớ trạng thái (giữ nguyên trạng thái trước đó khi mất điện).

✔ Điều khiển đèn chiếu sáng, động cơ, máy bơm nước mà không cần cấp nguồn liên tục.

✔ Ứng dụng trong các hệ thống tự động hóa công nghiệp.

2. Relay Lockout (Relay Khóa Liên Động)

Định nghĩa

Relay lockout là một loại relay đặc biệt, được sử dụng trong hệ thống bảo vệ máy biến áp, máy phát điện, hệ thống điện áp cao. Khi relay lockout được kích hoạt, nó sẽ khóa trạng thái cảnh báo hoặc cắt mạch và không tự động reset, chỉ có thể khôi phục bằng thao tác thủ công.

Nguyên lý hoạt động

Khi xảy ra sự cố (quá dòng, ngắn mạch, quá áp, sự cố rơ le bảo vệ...), relay lockout sẽ tác động, ngăn chặn việc đóng lại hệ thống cho đến khi có sự can thiệp của kỹ sư vận hành.

Chỉ có thể reset bằng tay hoặc bằng tín hiệu điều khiển đặc biệt.

Ứng dụng

✔ Dùng trong hệ thống bảo vệ trạm biến áp, máy phát điện, tủ điện trung thế để ngăn chặn đóng điện lại sau khi xảy ra sự cố.

✔ Được sử dụng trong hệ thống trip bảo vệ (lockout relay trip) của các thiết bị đóng cắt như máy cắt (circuit breaker).

✔ Bảo vệ an toàn, tránh tình trạng đóng lại nguồn khi lỗi chưa được xử lý.

3. Relay Set-Reset (Relay Tự Chuyển Đổi Trạng Thái)

Định nghĩa

Relay Set-Reset là loại relay có hai trạng thái ổn định: Set (ON) và Reset (OFF). Nó có thể thay đổi trạng thái nhờ tín hiệu điều khiển mà không cần duy trì nguồn cấp liên tục.

Nguyên lý hoạt động

Khi tín hiệu SET được kích hoạt, relay sẽ chuyển sang trạng thái bật (ON).

Khi tín hiệu RESET được kích hoạt, relay sẽ chuyển sang trạng thái tắt (OFF).

Relay này không tự động trở về trạng thái ban đầu khi mất điện.

Ứng dụng

✔ Điều khiển thiết bị từ xa: Bật/tắt hệ thống chiếu sáng, động cơ, van điện từ mà không cần cấp nguồn liên tục.

✔ Ứng dụng trong hệ thống bảo vệ và điều khiển để ghi nhớ trạng thái thiết bị.

✔ Ứng dụng trong PLC, hệ thống điều khiển tự động hóa như băng tải, hệ thống điều hòa trung tâm.

So Sánh Ba Loại Relay

Loại Relay Nguyên lý hoạt động Ứng dụng chính

Relay Chốt (Latching Relay) Giữ trạng thái sau khi mất nguồn, chỉ thay đổi khi có tín hiệu mới. Điều khiển chiếu sáng, tự động hóa, bảo vệ mạch.

Relay Lockout Khi tác động sẽ khóa trạng thái, chỉ có thể reset thủ công. Bảo vệ trạm biến áp, máy phát, hệ thống điện áp cao.

Relay Set-Reset Chuyển trạng thái giữa Set (ON) và Reset (OFF) theo tín hiệu điều khiển. Điều khiển thiết bị từ xa, PLC, hệ thống tự động hóa.

Kết Luận

Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn có thể lựa chọn loại relay chốt, relay lockout hay relay set-reset phù hợp. Trong hệ thống điện và tự động hóa, các relay này đóng vai trò quan trọng giúp kiểm soát, bảo vệ và tối ưu hóa quá trình vận hành. Nếu bạn cần tư vấn về relay bảo vệ hệ thống điện, hãy liên hệ ngay để được hỗ trợ! 🚀